Oproep aan Tweede Kamer: regel beheer DigiD door wettelijk vertegenwoordigers
UPDATE 17 MAART 2022:
Op 16 maart is namens EMB Nederland, Sien, Dit Koningskind, LFB en KansPlus opnieuw aandacht gevraagd om het beheer van DigiD door wettelijk vertegenwoordigers te regelen. In een brief aan de leden van de Vaste Commissie Digitale Zaken van de Tweede Kamer vragen de genoemde organisaties dit te regelen. Op 22 maart is er een commissiedebat. Lees hier de brief.
UPDATE: Het debat van 9 februari is uitgesteld. Er is besloten het debat op te splitsen in twee debatten. We blijven het regelen van het beheer van DigiD voor wettelijk vertegenwoordigers kritisch volgen.
Op 9 februari heeft de Vaste Commissie voor Digitale Zaken een debat met mevrouw van Huffelen, de nieuwe staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering, over de Digitaliserende Overheid.
Vanuit het Gebruikersnetwerk Digitale Inclusie, waarin KansPlus participeert, is in een brief input voor dit debat geleverd en is nadrukkelijk gevraagd wanneer het beheer van DigiD voor wettelijk vertegenwoordigers goed geregeld is.
KansPlus vindt het belangrijk dat wettelijk vertegenwoordigers van mensen met een (ernstig) verstandelijke beperking het beheer krijgen over DigiD voor het regelen van administratieve en financiële zaken en om te kunnen inloggen in medische dossiers en bijvoorbeeld zaken te regelen rondom corona. Al vanaf 2018 zijn daarvoor vanuit de toenmalige staatsecretaris toezeggingen gedaan. Maar tot op heden zonder resultaat.
We hopen dat de nieuwe staatsecretaris dit beheer zo snel mogelijk gaat regelen zodat wettelijk vertegenwoordigers niet langer genoodzaakt zijn ‘zichzelf te machtigen’ om een DigiD aan te vragen en te gebruiken en hiermee noodgedwongen in overtreding zijn. Nu digitalisering in het nieuwe kabinet een expliciet taakgebied is met een ‘eigen’ bewindspersoon hopen we op een spoedige regeling.
Lees hier de volledige brief van het Gebruikersnetwerk Digitale Inclusie.
Zie ook onze eerdere berichtgeving hierover op https://www.kansplus.nl/kennis-en-adviescentrum/elektronische-snelweg-nog-niet-voor-iedereen-begaanbaar/
Nieuwe wegwijzer voor antwoorden op de vraag ‘Wat als ik het niet meer kan?’
Iedereen die intensief voor iemand met een beperking zorgt, staat er weleens bij stil. Wie zal mijn plaats innemen als ik het niet meer kan? Aan wie kan ik het overdragen? En hoe pak ik dat aan?
De tool ‘Wat als ik het niet meer kan?’ wijst je de weg naar informatie, organisaties, hulpmiddelen en websites die kunnen helpen bij de beantwoording van deze vragen.
De tool laat je ook meelezen met de verhalen van andere naasten. Naasten die zich net als jij afvragen wie hun rol zou kunnen overnemen en wie er voor hun kind of broer of zus zal zijn.
Je vindt de tool op https://schouders.nl/ondersteuning-advies/wat-als-ik-het-niet-meer-kan
De tool is opgebouwd rond vragen van naasten en geeft verschillende richtingen aan om met de vraag ‘Wat als ik het niet meer kan?’ om te gaan. Rondom verschillende thema’s zoals bewustwording, zorg en wonen, omgaan met emoties , de mensen om je heen.
De tool is ontwikkeld door Nivel en zal de komende jaren door KansPlus, Vilans en (Sch)ouders actueel gehouden worden.
Voor vragen en aanvullingen kun je contact opnemen met het Kennis- en adviescentrum van KansPlus via advies@kansplus.nl of via 030-2363750 (van maandag tot en met donderdag van 10.00 uur tot 13.00 uur).
Lid van KansPlus? Mogelijk vergoed uw zorgverzekeraar het lidmaatschap
Er zijn zorgverzekeraars die het lidmaatschap van een patiëntenvereniging vergoeden.
Patiëntenfederatie Nederland maakt elk jaar een overzicht van zorgverzekeraars die de kosten van lidmaatschap van een patiëntenvereniging (deels) vergoeden. U vindt dit overzicht op de website van Ieder(in) : https://iederin.nl/lid-patientenvereniging-sommige-zorgverzekeraars-vergoeden-lidmaatschap/
KansPlus is als vereniging lid van Ieder(in). KansPlus heeft geen aparte afspraken gemaakt met zorgverzekeraars. De zorgverzekeraar beslist of er een vergoeding is. KansPlus heeft daar geen invloed op.
Meldactie: Ervaar jij knelpunten met je Zorgprofiel voor langdurige zorg?
Heb je een beperking of chronische ziekte en ontvang jij daarvoor zorg uit de Wet langdurige zorg? Loop jij (of je naaste) daarbij aan tegen problemen met je Zorgprofiel of ZZP? Laat het dan weten aan Ieder(in).
Wat is een Zorgprofiel?
Op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz) wordt zorg geleverd en bekostigd op basis van Zorgprofielen, voorheen Zorgzwaartepaketten (ZZP’s). In een Zorgprofiel staat de gemiddelde zorgbehoefte en de noodzakelijke zorg van iemand met dat profiel omschreven. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) gekeken of de inhoud van de Zorgprofielen nog goed aansluit op de praktijk.
Ieder(in) wil weten of mensen met een beperking en/of chronische ziekte (en hun naasten) knelpunten ervaren met hun Zorgprofiel. Deze ervaringen bundelen we en bespreken we met de NZa.
Loop jij aan tegen knelpunten met je Zorgprofiel voor langdurige zorg?
Ontvang jij zorg uit de Wlz en ervaar je daarbij knelpunten met je Zorgprofiel? Bijvoorbeeld omdat je in de praktijk niet de zorg krijgt, die in je profiel staat omschreven? Of omdat de inhoud van het profiel niet goed aansluit op de zorg die jij nodig hebt? Laat het Ieder(in) dan weten.
Via deze link kun je een korte vragenlijst invullen en je ervaringen delen. Dit kan tot en met zondag 23 januari.
Digitaal op Bezoek: een kwestie van doen!
Laat je op donderdag 20 januari 2022 informeren en inspireren over digitaal contact bij mensen met beperkingen.
Afgelopen anderhalf jaar is er veel ervaring geweest met digitaal contact tussen mensen met een (verstandelijke) beperking in een woonvoorziening en hun naasten. Deze ervaringen hebben we samen met de wetenschappelijke kennis gebundeld in een handreiking en een website. Deze middag willen wij dit met jullie delen en gaan we in gesprek met een naaste, begeleider, manager en de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. Zij delen hun ervaringen en belangrijke tips met ons. Ook is er ruimte voor vragen via een
digitale Q&A.
Voor wie:
De online bijeenkomst is in eerste instantie bedoeld voor managers, beleidsmakers en andere betrokkenen bij beleid, bijvoorbeeld cliëntenraden. Maar ook naasten, begeleiders en andere geïnteresseerden zijn welkom!
Aanmelden:
Via contactincorona.fgb@vu.nl . Deelname aan de online bijeenkomst is gratis.
Heb je vragen? Neem contact met op via contactincorona.fgb@vu.nl
Programma:
16.00 – 16.15 uur Introductie
- Welkom
- Introductie onderwerp
- Voorstellen panelleden
16.15 – 16.20 uur Het project Digitaal op Bezoek
16.20 – 17.00 uur Wat is digitaal bezoek en hoe organiseer je dit?
- Bevindingen project
- Panelgesprek
- Q&A
17.00 – 17.10 uur Checklist & aandachtspunten
17.15 uur Afsluiting
Online bijeenkomst Digitaal op Bezoek – Uitnodiging + Programma
Terugblik congres cliëntenraden gehandicaptenzorg 3 december 2021
Vrijdag 3 december organiseerden KansPlus en het LSR het jaarlijks congres voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg. Het thema was ‘De kunst van de medezeggenschap’. Het congres zou grotendeels op Landgoed Zonheuvel in Doorn plaatsvinden. Door de coronaomstandigheden was het congres alleen online. We maakten er met elkaar een mooie dag van!
Uitzendingen terugkijken
- Plenaire start in de zaal
- Ochtendprogramma zaal – Zichtbaarheid van de cliëntenraad (voor cliëntenraadsleden en ondersteuners)
- Ochtendprogramma studio – Het Kwaliteitskader en de cliëntenraad (voor naasten in de cliëntenraad en professionals)
- Middagprogramma zaal – Kwaliteiten in de medezeggenschap (voor cliëntenraadsleden en ondersteuners)
- Middagprogramma studio – Alles over de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden, LCvV (voor naasten in de cliëntenraad en professionals)
Een programma vol kunst
Tijdens het programma waren er mooie schilderijen van Sam Warmerdam te zien. Ook werd er prachtige muziek gespeeld door de All Stars Band. Zo stond de kunst tijdens het congres centraal.
Ook de kunst van de medezeggenschap kwam aan bod.
Vanuit de grote zaal van Zonheuvel waren er programma’s over de volgende onderwerpen:
Zichtbaarheid van de cliëntenraad
Hoe kun je als raad goed zichtbaar zijn in de organisatie?
Kwaliteiten in de cliëntenraad
Collega’s van de LFB gingen onder meer aan de slag met het ‘Teambuilding-spel voor cliëntenraden’.
Dit spel wordt gemaakt binnen het programma Naar de Top van ‘Volwaardig Leven’.
Het spel komt in januari 2022 beschikbaar.
Studio
In een kleinere studio was er nog een programma meer gericht op naasten en professionals. Deze onderwerpen kwamen aan bod:
Het kwaliteitskader Gehandicaptenzorg en de cliëntenraad
Hieronder staan links naar documenten die besproken zijn.
- Klik hier voor het Kwaliteitskader (website VGN)
- Klik hier voor een Samenvatting van het Kwaliteitskader (website VGN)
- Klik hier voor de PowerPointpresentatie van Jasper Boele
- Klik hier voor het Eindrapport van de USBO, Universiteit Utrecht over het Kwaliteitskader (website VGN)
- Klik hier informatie in toegankelijke taal en voor de digitale handreiking voor cliëntenraden over het Kwaliteitskader en hun rol.
- Klik hier om de handreiking op papier te bestellen bij het LSR.
Alles over de LCvV
In deze sessie stond de LCvV centraal, met van alles over de rol en taken van de LCvV en casuïstiek.
Voor meer informatie of om contact te zoeken met de LCvV. Klik hier om naar de website te gaan.
Digitale bijeenkomst over medicatie bij moeilijk verstaanbaar gedrag; Samen denken, Samen doen-GEANNULEERD
Door ziekte van een van de gespreksleiders kan deze bijeenkomst niet doorgaan.
In 2019 is het Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie/GGZ Drenthe een onderzoek gestart met als titel “Samen denken, samen doen”. KansPlus en Sien ondersteunen dit onderzoek en zijn vanaf de start betrokken.
Waar gaat het over?
Veel mensen met een verstandelijke beperking die moeilijk begeleidbaar gedrag hebben, krijgen medicatie om het gedrag te reguleren. Voor deze medicatie is echter niet altijd een duidelijke indicatie aanwezig. Langdurig medicatiegebruik kan echter ook schadelijke bijwerkingen hebben, dus moet er zorgvuldig mee worden omgegaan.
Om tot een juist en zorgvuldig medicatiegebruik te komen is het belangrijk dat professionals de ervaringsdeskundigheid van mensen met een beperking en hun naasten betrekken bij de besluitvorming over het al dan niet voorschrijven of afbouwen van medicatie. Met name de medicatie die gericht is op moeilijk begeleidbaar gedrag.
Om samen te kunnen beslissen over medicatie, is het belangrijk dat we op eenzelfde manier kijken naar wat het doel van de medicatie is en wat de eventuele bijwerkingen kunnen zijn.
In de eerste fase van het onderzoek zijn de volgende vragen gesteld: Wat zijn de invalshoeken waarlangs je kijkt om te beoordelen of medicatie goed werkt en geen ongewenste bijwerkingen heeft? Hoe kun je deze invalshoeken ook gebruiken om samen te beslissen over eventuele afbouw van medicatie?
In gesprek
Op woensdag 26 januari van 19.00 uur tot 21.00 uur willen we een presentatie geven van de invalshoeken waarvoor gekozen is en met naasten in gesprek gaan of deze invalshoeken ook voor hen belangrijk en hanteerbaar zijn.
De bijeenkomst wordt digitaal gehouden via Zoom. Inschrijven kan tot 20 januari via deze link. Na 20 januari ontvangt u een link om deel te kunnen nemen.
Gerda de Kuijper, AVG en hoofdonderzoeker
Pouwel van de Siepkamp, beleidsadviseur KansPlus
Verslag digitale bijeenkomst over moeilijk verstaanbaar gedrag bij mensen met een verstandelijke beperking en het project WAVE
Op maandag 29 november gingen zo’n 15 naasten in gesprek met onderzoekers van het Project WAVE en medewerkers van KansPlus.
De afgelopen ruim 2 jaar hebben ‘outsiders’ voor de langdurige zorg binnen het project WAVE nieuwe perspectieven ingevoegd in complexe situaties van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag. Outsiders zijn mensen die niet uit de zorg komen, maar wel relevante werk- en levenservaringen hebben. https://www.projectwave.nl/nieuws-en-blogs/.
Het doel van de avond was om naasten van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag hun visie te laten geven op de bevindingen van de ‘outsiders’ en deze te verkennen en te verdiepen.
Na een introductie van het projectWAVE gingen we in groepjes uit elkaar om te reflecteren op de verwonderingen en worstelingen in de trajecten van de outsiders.
“Grappig, dat heb ik vroeger ook gedacht, maar nu ik zo lang in de zorg werk, weet ik dat de realiteit toch anders is…”
“Ja, dat is een heel goed idee, maar hier doen wij dat anders…”
“Ja, we zouden willen dat er meer mensen waren maar er is nu eens een personeelstekort…”
“Ja, dat zouden we zeker willen doen maar daar is geen tijd voor…”
In de centrale terugkoppeling vielen de volgende onderwerpen op:
- rol van naasten en die van zorgmedewerker: belangrijk om wederzijds informatie uit te wisselen en af te stemmen, niet steeds opnieuw zelfde verhaal moeten vertellen bij wisselend personeel, steun elkaar
- naasten en met name ouders hebben gewaarborgde plaats in zorg, vaak levenslang en levensbreed
- naasten moeten rol vaak opeisen, deze is tegenwoordig anders dan vroeger en dit wordt vaak niet gezien
Project Wave kan worden gevolgd via de website: www.projectwave.nl. Het komende half jaar wordt gestart met een leergang voor gedragskundigen, managers en teamleiders, zal er een reizende expositie worden gemaakt en worden er verschillende wetenschappelijke artikelen geschreven. Dit alles om de geleerde lessen én ook de ingewikkeldheden in de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag te blijven bespreken met elkaar. Hierin wordt waar mogelijk ook aansluiting gezocht met KansPlus en andere geïnteresseerde familieleden.
Aanvraag Wlz-indicatie kan niet zonder inzet familie
Zet bij de aanvraag van een Wlz-indicatie de familie van de cliënt niet langer buitenspel. Dat is de oproep van dertien landelijke organisaties aan de Tweede Kamer. De cliëntenorganisaties Alzheimer Nederland, KansPlus, SIEN, EMB Nederland, LOC Waardevolle Zorg, de beroepsverenigingen V&VN, Verenso, NVAVG, NVO en NIP en de brancheorganisaties ActiZ, VGN en Zorgthuisnl schreven de Kamerleden gezamenlijk een brief met het voorstel de wet op dit punt te verbeteren. Inmiddels hebben VVD en CDA naar aanleiding van deze brief vragen gesteld.
Wat is het knelpunt?
Het uitgangspunt is dat de cliënt zelf zijn Wlz-aanvraag ondertekent. Dit is echter vaak niet meer mogelijk. Cliënten die bijvoorbeeld langdurige zorg nodig hebben vanwege een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking zijn immers doorgaans niet meer in staat om hierover een beslissing te nemen. De enige optie is dan om de kantonrechter te vragen een mentor te benoemen, die vervolgens namens de cliënt een indicatie kan aanvragen. Dit is echter een belastende procedure, die bovendien alleen nodig is om een Wlz-indicatie aan te vragen. Andere besluiten die in het kader van de zorg genomen moeten worden, kunnen immers door familieleden genomen worden op grond van de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (Wgbo).
Enkele jaren geleden speelde dit knelpunt ook in het geval de Wlz-aanvraag werd gecombineerd met de Wet zorg en dwang (Wzd). Hiervan is sprake als er bij het CIZ zowel een aanvraag voor een Wlz-indicatie als een besluit tot opname en verblijf (art. 21 Wzd) of een rechterlijke machtiging wordt gedaan. Hiervoor geldt sinds 2019 het handtekeningenregime van de Wzd, dat identiek is aan dat van de Wgbo. In dat geval mag de ‘combinatie-aanvraag’ worden ondertekend door de familie van de cliënt. Daaronder vallen de echtgenoot, de geregistreerde partner of andere levensgezel van de cliënt, diens vertegenwoordiger of diens familieleden tot de tweede graad.
Wat is de oplossing?
De oproep van genoemde partijen biedt ook een oplossing voor het knelpunt: een wijziging van art 3.2.3 van de Wlz, die bepaalt dat wanneer de (meerderjarige) cliënt wilsonbekwaam ter zake is bij een Wlz-aanvraag vertegenwoordigd kan worden door een persoon uit de kring van familieleden die in de Wgbo (en de Wzd) staat benoemd. In de gehandicapten- en ouderenzorg speelt de familie een belangrijke rol. Zij zijn vaak al jaren betrokken bij de zorgverlening, blijven dat ook na de Wlz-indicatie en kennen hun kind, ouder, broer of zus al jaren. Daarnaast vertegenwoordigen familieleden de belangen van hun naaste bij gesprekken met bijvoorbeeld de huisarts, specialisten en andere betrokken professionals. Ook zijn zij betrokken geweest bij eerdere aanvragen van zorg en ondersteuning bij bijvoorbeeld gemeenten (Wmo 2015 en de Jeugdwet) en zorgverzekeraars (Zvw).
Lees hier de volledige brief:
Aan de leden van de vaste commissie van VWS betreft inbreng voor het verslag over wetsvoorstel 35 943
Samenwerking tussen familie en professionals in de zorg en ondersteuning van mensen met een beperking
In geval van ernstige bezettingsproblemen kunnen verwanten mogelijk een rol spelen door de overname van ondersteuningstaken in de zorg. KansPlus en VGN hebben hiervoor gezamenlijk onderstaande tips en aandachtspunten geformuleerd.
Aanleiding
In veel organisaties in de gehandicaptenzorg zijn er zorgen over de continuïteit van zorg, o.a. vanwege een hoog ziekteverzuim. Sommige organisaties dreigen te worden geconfronteerd met ernstige continuïteitsproblemen in de personeelsbezettingen, onder andere in de directe begeleiding. Verwanten hebben bij KansPlus hun zorgen geuit over de gaten in de dienstroosters en de vele (vaak voor de cliënt onbekende) invalkrachten die worden ingezet om deze gaten op te vullen. Ook laten verwanten merken dat ze best wel een tijdelijke bijdrage willen leveren aan het oplossen van de problemen, bijvoorbeeld door hand en spandiensten te verlenen in de woning van hun naaste.
Er lijkt huivering te bestaan bij zorgaanbieders om van verwanten[1] een rol te vragen in ondersteuningstaken, wanneer er sprake is van bezettingsproblemen. Dat is mogelijk een gemiste kans, aangezien verwanten een belangrijke rol kunnen spelen voor cliënten.
Welke rol kunnen verwanten hebben?
Wanneer verwanten hun hulp aanbieden, wordt er altijd gekeken naar de persoonlijke mogelijkheden en wensen.
In de zorgorganisatie
Verwanten kunnen het beschikbare personeel ondersteunen; zowel individueel als bijvoorbeeld in de huiskamer van een woonlocatie. Het gaat dan om het:
- aanwezig en beschikbaar zijn voor cliënten
- geven van individuele aandacht
- ondersteunen bij de (voorbereiding van) eet- en drinkmomenten
Belangrijk is dat vooraf goede afspraken worden gemaakt over wat wel of niet verwacht mag en kan worden van een verwant en welke back-up er is van zorgmedewerkers. Bij het maken van die afspraken wordt rekening gehouden met privacyaspecten en noodzakelijke deskundigheid voor zorghandelingen.
De naaste mee naar huis nemen
Behalve het bijspringen op de woonlocatie, kunnen verwanten ook bijdragen aan het verminderen van de werkdruk door hun naaste tijdelijk bij hen thuis te laten verblijven. In dat geval moeten afspraken gemaakt worden over hoe dit gefaciliteerd kan worden, bijvoorbeeld door het vanuit de zorgorganisatie beschikbaar stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen en andere materialen, om de zorg goed en veilig te laten verlopen.
Wanneer betrek je verwanten?
Ga vooral tijdig het gesprek aan met verwanten, het liefst al voordat er dreigende bezettingsproblemen zijn, zodat zij mee kunnen denken over de mogelijke oplossingen en wat zij eraan kunnen bijdragen. Organiseer bijvoorbeeld met regelmaat een (digitale) bijeenkomst.
Hoe betrek je verwanten?
Ga op het niveau van de woonlocatie het gesprek aan met verwanten en bespreek open hoe het gaat. Vertel hoe continuïteitsproblemen in eerste instantie worden opgevangen. Stel daarna de vraag: wat als de organisatie deze problemen niet meer kan oplossen, zou u – als verwant – dan iets kunnen betekenen voor ons? Geef daarbij aan hoe en bij wie verwanten een eventuele bijdrage kenbaar kunnen maken en met wie zij hun wensen en mogelijkheden verder kunnen bespreken.
Het is vanuit de zorgorganisatie belangrijk om met een positieve insteek verwanten te benaderen. Communiceer zorgvuldig en duidelijk. Toon begrip voor eventuele frustraties vanuit een voorliggende periode waarin communicatie mogelijk niet altijd even soepel verliep.
Het is belangrijk om rekening te houden met de volgende situaties:
-
sommige cliënten hebben geen verwanten (die kunnen bijdragen)
-
als de organisatie om inzet van verwanten vraagt, is dat altijd in de vorm van een open uitnodiging
-
een organisatie mag altijd inzet van verwanten vragen, maar ‘nee’ is ook een antwoord
-
niet alle verwanten zullen alle mogelijke rollen willen vervullen; bespreek dus per verwant wat deze wel of niet wil/kan.
Leg vast welke verwanten op woningniveau een bijdrage willen leveren (en vraag toestemming hiervoor), zodat wanneer dit nodig is, eenvoudig op te zoeken is wie gevraagd kunnen worden.
Tip: verwanten kan e-learning worden aangeboden vanuit de VGN Academie. De leercontent uit de Home Zorgklas | Zorgklas VGN Academie is voor iedereen in Nederland gratis toegankelijk. Juist vanwege de coronacrisis.
Zorgorganisaties die deelnemen aan de VGN Academie hebben toegang tot de hele catalogus.
Samengevat:
- Verwanten kunnen een bijdrage leveren in geval van continuïteitsproblemen
- Een goede en tijdige introductie van de vraag is belangrijk
- Geef duidelijk aan wat je wel en niet vraagt
- Geef verwanten de ruimte om een voor hen goed antwoord te formuleren
Toekomst
Dit thema vraagt ook in de toekomst een verder vervolg. KansPlus zal hierbij haar rol, als belangenbehartiger, nemen en zich inzetten voor een goede kwaliteit van leven en goede zorg zorg en ondersteuning van onze naasten.