Cliëntenraden
Zorgaanbieders die werken in het kader van de WLZ zijn wettelijk verplicht cliëntenraden in te stellen die gevraagd of ongevraagd advies kunnen geven over het beleid. Waar de cliëntenraad advies over mag geven is in de wet vastgelegd. (Hier kunt u daar meer over lezen). Een aantal cliëntenraden in het land is aangesloten bij VraagRaak, een onderdeel van het Kennis- en adviescentrum van KansPlus.
Formeel zouden in de cliëntenraden cliënten zelf zitting moeten nemen. Omdat het voor mensen met een verstandelijke beperking niet mogelijk is om over alles waar een cliëntenraad over mag adviseren een goed oordeel te vormen en advies uit te brengen, hebben de meeste instellingen ook verwanten in de cliëntenraden. Hoe dit geregeld is, verschilt per instelling. Er zijn instellingen met raden die gemengd zijn samengesteld uit verwanten en cliënten, er zijn instellingen waar de cliëntenraad bestaat uit een twee-kamer model: een deelraad met cliënten en een deelraad met verwanten.
Locatie- of regionale cliëntenraden
Afhankelijk van de grootte van de instelling kunnen er locatie- of regionale cliëntenraden zijn en een centrale cliëntenraad. De locatie- of regionale raden staan dichter bij de cliënten zelf een overleggen met de locatie- of regiomanager. De centrale cliëntenraad overlegt met de Raad van Bestuur of de directie van de instelling. In principe hebben alle cliëntenraden dezelfde wettelijke adviesbevoegdheden. Als er centrale raden en lokale/regionale raden zijn, is het belangrijk dat goed wordt afgesproken en vastgelegd welke bevoegdheden door de lokale/regionale raden aan de centrale cliëntenraad gemandateerd worden.
Zorgaanbieder
In de wet staat dat de zorgaanbieder verantwoordelijk is voor het instellen van de cliëntenraad en dat hij er daarbij op moet toezien dat de verschillende geledingen van de cliënten van de instelling in de raad vertegenwoordigd zijn. De wet geeft de zorgaanbieder zelf te ruimte te bepalen hoe de raad tot stand komt. In vrijwel alle gevallen betekent dit dat de zorgaanbieder – of een manager van een onderdeel van de organisatie – verantwoordelijk is voor de samenstelling van de raad en van wie hij eventueel een voordracht van kandidaten wil krijgen. Vrijwel nergens wordt de samenstelling van de cliëntenraad bepaald door vrije verkiezingen. Ook is het geen standaard dat cliëntenraden achterbanbijeenkomsten houden waarbij ze verantwoording afleggen over de adviezen die ze gegeven hebben of de achterban raadplegen over nog te geven adviezen.
Het is handig om te weten hoe de cliëntenraad structuur in de instelling waar u mee te maken heeft in elkaar zit en hoe u de cliëntenraden kunt bereiken. Als er besluiten door de instelling worden genomen die gevolgen hebben voor de kwaliteit van leven voor uw familielid, kunt u de cliëntenraad vragen of dit onderwerp voor advies is voorgelegd en wat daarmee gedaan is.