KansPlus, Ieder(in) en het LSR bepleiten betere borging rechtspositie cliënt Wet zorg en dwang

KansPlus, Ieder(in) en het LSR vragen dringend om flankerend beleid naast het advies dat aanbieders, brancheorganisaties en cliëntorganisaties hebben opgesteld over de vereenvoudiging van het stappenplan Wet zorg en dwang (Wzd). Flankerend beleid moet de rechtspositie van mensen met een beperking borgen in de Wzd.

Wij zien belangrijke tekortkomingen in het advies ‘Van stappenplan naar maatwerk in dialoog’, die vooral samenhangen met de bevindingen en conclusies naar aanleiding van de tweede fase van de evaluatie van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wzd. We ondertekenen het advies, maar zien daarnaast de dringende noodzaak voor flankerend beleid. Hierover hebben we minister Helder (Langdurige zorg) een brief gestuurd (zie onderaan dit bericht).

Sinds mei 2022 zijn cliëntenorganisaties Alzheimer Nederland, Ieder(in), KansPlus, LOC en het LSR; de beroepsverenigingen NIP, NVAVG, NVO, Verenso, V&VN; de brancheorganisaties ActiZ, VGN en een coalitie van aanbieders van kleinschalige zorg in gesprek over een vereenvoudiging van het stappenplan. Dit leidde in september tot het voorlopige advies ‘Van stappenplan naar maatwerk in dialoog’. Hierin staan concrete voorstellen om het stappenplan om te vormen tot een regeling die meer ruimte laat om per cliënt individuele keuzes te maken. Het advies was voorlopig, omdat de verschillende partijen eerst de uitkomsten van de tweede fase van de evaluatie van de Wvggz en Wzd wilden afwachten, alvorens dit advies definitief vast te stellen.

De uitkomsten van de evaluatie leiden ertoe dat wij, KansPlus, Ieder(in)en het LSR, het advies alleen kunnen ondertekenen onder de voorwaarde dat er flankerend beleid komt om de rechtspositie van mensen met een beperking te borgen.

Dit beleid moet drie thema’s borgen:

  • De overheid moet samen met cliëntorganisaties, CVP-aanbieders en zorgaanbieders de bekendheid van de CVP vergroten en deze beter positioneren. Daarnaast dient de rol van de CVP ook beter gewaarborgd te worden binnen de Wzd.
  • Zelfregulering is niet de oplossing voor de bureaucratische en administratieve problemen rond de Wzd. Zelfregulering verzwakt de rechtspositie van cliënten en naasten. Sleutel niet aan de wettelijke verankeringen en behoudt een stevige rechtspositie voor cliënten, hun (wettelijk) vertegenwoordigers en naasten. Richt je op de geest van de Wzd, namelijk dat onvrijwillige zorg wordt voorkomen. Deze preventieve werking is essentieel en behoeft meer aandacht.
  • Het is van belang om sámen met de betrokken cliënt- en naastenorganisaties het cliëntperspectief te borgen bij eventuele aanpassingen in beleid en/of wetgeving. Er is onderzoek nodig naar de positieve effecten van de Wzd voor een evenwichtig beeld.

Lees hier de brief bij het advies ‘Van stappenplan naar maatwerk in dialoog’.